Jaren ’90

Boybands en Girlbands

Boybands en girlbands: iedereen die de jaren 90 bewust heeft meegemaakt weet dat dit decennium onlosmakelijk verbonden is met deze twee muzikale fenomenen. De hitlijsten stonden er vol mee, met als populairste aanvoerders de Backstreet Boys en de Spice Girls. Dansend en zingend, in een ‘format’ van traditioneel vijf leden, werden de harten van duizenden, soms wel miljoenen jongens en meiden gestolen.

Ontstaan van boy- en girlbands

Het is niet helemaal helder wanneer boy- en girlbands nou eigenlijk precies ontstaan zijn. Wel weten we dat girlbands er zeker eerder waren. Zelfs in de jaren 30 al had je de Andrew Sisters, die veel samen werkten met Bing Crosby. In de jaren 60 kwamen ook de mannen in groepen kijken, zoals The Beatles, hoewel je hen misschien niet meteen met de term boyband zou associëren.

Girlbands uit de nineties

In de nineties is de populariteit van zowel girl- als boybands echt van ongekend niveau. Vooral de girlbands komen dan weer helemaal terug van weggeweest. Dit hebben we te danken aan Bob Herbert en zijn zoon. Zij plaatsten in 1993 een advertentie in de krant waarin ze op zoek zijn naar een aantal meiden met zangtalent om een groep mee te vormen. Er worden vijf dames geselecteerd uit de reacties, en de Spice Girls waren geboren. Mel B, Mel C, Emma, Victoria en Geri blijken de best verkopende girlband ooit, en nog steeds staan ze bovenaan. Met hun allereerste hit Wannabe breken ze alle records en inmiddels hebben ze 45 miljoen albums en 30 miljoen singles verkocht.

Boybands uit de nineties

Maar ook de mannen zitten niet bepaald stil. Eind jaren 80 zien we in Amerika al enig succes van boybands zoals New Kids on the Block, waarna begin jaren 90 vervolgens Engeland niet achter kon blijven en in één klap Europa wist te veroveren met Take That, met onder andere Gary Barlow en de enige echte Robbie Williams. Deze jonge mannen veroverden met hits als ‘Relight My Fire’ en ‘Back for Good’.In 1996 besluit Take That uit elkaar te aan, wat een grote klap voor de vele fans wereldwijd was. Het verdriet was zelfs zo groot dat er hulplijnen moesten worden opgericht voor het verwerkingsproces van de fans.

Take That had ’the winning formula’ laten zien en de boybands in de jaren 90 kwamen van links en rechts op. Boyzone was de Ierse variant op Take That en scoorde in 1997 met Ronan Keating een grote hit met No Matter What. Ook in Amerika zitten ze niet stil. *NSYNC wordt een grote hit met Justin Timberlake, en natuurlijk waren daar de Backstreet Boys. Zij scoorden hit na hit en werden met de bandleden Nick, Brian, AJ, Kevin en Howie gezien als de beste boyband ooit.

Grunge

Grunge staat ook wel bekend als de “Seattle sound”. Het is een subcultuur en alternatief rockgenre die ontstaan is in, niet verrassend, Seattle en de nabij gelegen steden. Bij grunge worden in feite elementen van punkrock en heavy metal samengesmolten, echter zonder dat de structuur en snelheid van punk wordt geïntegreerd. Er wordt in het genre de kenmerkende sound van het vervormde elektrische gitaargeluid gebruikt, maar afhankelijk van de band wordt soms meer nadruk gelegd op het een of het ander.

Kenmerken van grunge

Grunge maakt meestal gebruik van een elektrische gitaar, basgitaar, drums en zang. In grunge kun je ook de invloeden terugvinden van indie rock bands zoals Sonic Youth. Daarnaast is een belangrijk van grunge dat de onderwerpen van de songteksten vaak introspectief en donker zijn, waarin thema’s als angst, sociale vervreemding, zelftwijfel, misbruik, verwaarlozing, verraad, psychologisch trauma en een verlangen naar vrijheid centraal staan.

Begin van de grunge

De eerste grunge beweging ontstond in het onafhankelijke platenlabel Sub Pop en de underground muziekscene van de regio rond Seattle. Op een gewiekste manier werd de stijl door de eigenaars van Sub Pop op de markt gebracht; dit deden ze door de media aan te moedigen het als “grunge” te omschrijven. Grunge werd al snel bekend als een mix van punk en metal.

De populariteit won snel terrein en rond het begin van de jaren 90 doken er ook grunge bands op in Californië. Niet lang daarna volgde andere delen van de Verenigde Staten en ook in Australië bouwden zich sterke aanhangers op en werden grote platencontracten getekend. In het begin tot het midden van de jaren 1990 was grunge vooral succesvol door releases zoals Nevermind van Nirvana met leadzanger Kurt Cobain, Pearl Jam’s Ten en Stone Temple Pilots’ Core. Alternatieve rock bleef groeien in populariteit door het succes van deze grote bands, en grunge ontpopte zich tot de populairste vorm van rockmuziek van dat moment.

Kurt Cobain

In de loop dan de nineties daalde uiteindelijk ook weer de bekendheid van grunge. Veel bands gingen uit elkaar en verdwenen een beetje naar de achtergrond. Kurt Cobain van Nirvana worstelde met een heroïneverslaving en overleed in 1994 op de veel te jonge leeftijd van 27. Grungebands hebben ondanks hun relatief korte populaire fase toch de moderne rockmuziek beïnvloed met teksten waarmee sociaal bewuste onderwerpen in de popcultuur aan het licht gebracht werden.

Hardcore

Hardcore gaat voor sommigen ook door het leven onder de naam hardcore techno, en het valt als subgenre onder de elektronische dansmuziek die zijn oorsprong vindt in het begin van de nineties, en ontsproot in het Verenigd Koninkrijk, Nederland, België en Duitsland. Deze upbeat muziekstijl onderscheidt zich met name door snellere tempo’s en een vervormde zaagtandkick (160 tot 200 BPM of meer. Ook kenmerkt het zich in de intensiteit van de kicks en de gesynthetiseerde bas, het ritme en de sfeer van de thema’s. Later in de jaren 90 brengt hardcore vervolgens weer subgenres als gabber voort.

DJ Paul Elstak

Paul Elstak, van Nederlandse bodem, was misschien wel één van de bekendste hardcore dj’s wereldwijd. In 1992 richtte hij Rotterdam Records op, dat het eerste hardcore label in Nederland werd. In 1992 werd een grote rave gehouden in Utrecht. Deze heette The Final Exam, welke leidde tot de oprichting van het label ID&T. Vervolgens werd in 1993 Thunderdome gelanceerd, die het concept van hardcore muziek al snel wist te populariseren in Europa. Dit deden ze door middel van een catalogus van CD-compilaties en evenementen. Duizenden jongeren werden hierdoor aangetrokken, en de gabberbeweging was gelanceerd.

Er werden regelmatig compilatiealbums uitgegeven, die vele artiesten een grote bekendheid in de hardcore scene hebben gegeven. Voorbeelden hiervan zijn 3 Steps Ahead, Omar Santana, Rob Gee, The Dreamteam, Neophyte en Charly Lownoise en Mental Theo in de gabber/happy hardcore afdeling.

Naarmate de nineties meer het einde naderden, begon ook hardcore in stijl geleidelijk te veranderen. De populariteit van midden jaren 90 nam af, en onder andere door verschillende incidenten op maatschappelijk niveau werd gabber steeds meer met een agressieve lifestyle geassocieerd.